Interieur van de Librije

Lectrijnen

De boeken liggen op de originele lectrijnen. In 1564 stonden er alleen lectrijnen aan de zuidkant bij het raam, maar al in 1565 werden er acht ‘pulmten’ bij besteld.

Op de zijkant van de oudste lectrijnen zijn door Wilhelm de Beeldensnyder afbeeldingen aangebracht. De onderwerpen lopen van werelds (bloemen en personen) aan de westkant tot heilig (de goddelijke drie-eenheid) aan de oostkant.

Bij het ketenen van de boeken zijn smeedijzeren slotbeslagen gedeeltelijk over de afbeeldingen geplaatst.

Bij de latere lectrijnen heeft men geen afbeeldingen meer laten aanbrengen.

Verplaatste ingang

Oorspronkelijk betrad met de Librije via een deur in de Walburgiskerk waar nu het grafmonument van Everhard van Heeckeren en zijn vrouw staat. Het eerste wat men bij binnenkomst zag was het beeld  van Christus Salvator Mundi  met zegenende rechterhand en een wereldbol met kruis in de linkerhand met de tekst ’Ego sum via veritas et vita’ (Ik ben de weg, de waarheid en het leven, (Johannes 16:6) Een herinnering dat kennis bedoeld was om het juiste leven te leiden?

In 1706 werd bij de bouw van het grafmonument een nieuwe deur op de huidige plaats aangebracht.

Christus Salvator Mundi

Pilaren

De vier pilaren in de Librije zijn gehakt en beschilderd door meester Wilhelm de Beeldensnyder. Op elke pilaar staan acht afbeeldingen, vier op de hoeken en nog vier daarboven (zogenaamde kraagstenen).

Vanaf de ingang zien we (van west naar oost): de Walburgapilaar; de Barbarapilaar; de Christuspilaar; de Petrus en Pauluspilaar.

Door de vaste attributen is duidelijk welke heilige is afgebeeld. Bij elke pilaar wordt aangegeven welke heilige het is en welke de attributen zijn.

Plattegrond Librije

Walburga

Walburgapilaar

Walburga is herkenbaar aan staf, kroon en boek.  Verder zijn de evangelisten Lucas en Mattheus en Onze Lieve Vrouw met kind te zien.

Barbarapilaar

De heilige Barbara is herkenbaar aan toren, zwaard en baard en gaat, zoals meestal, vergezeld van de  heilige Catharina met boek, rad en zwaard. Verder zijn de evangelisten Marcus en Johannes afgebeeld.

Christuspilaar

De Christus Salvator Mundi is met zegenende rechterhand en een wereldbol met kruis in de linkerhand   weergegeven et de tekst: Ego sum via veritas et vita (Ik ben de weg, de waarheid en het leven (Johannes 16:6).

Petrus

Paulus

Petrus en Pauluspilaar

Petrus en Paulus zijn met hun vaste attributen weergegeven, Petrus met sleutel en zwaard en Paulus met zwaard en boek.

Poten van de duivel

De vloertegels in de Librije zijn de originele tegels. Hier en daar zijn er afdrukken in te zien, zo te zien van hondenpoten. Het is bekend dat Herman Berner een slechte relatie had met de leverancier van de tegels en dat die leverancier slechte tegels zou hebben geleverd.

Maar… die pootafdrukken zijn volgens de Jaromirlegende van A.C.W. Staring de afdrukken van de poten van de duivel.

Jaromir zat in de Librije te studeren en, zoals afgesproken, bracht een nonnetje hem een mandje  eten met een gebraden kippetje. Het rook zo lekker dat Jaromir vergat dat het zijn vastendag was. Toen hij het kippetje verorberd had verscheen de duivel, die nog een appeltje met te schillen had. De duivel confronteerde hem met zijn misstap en sloot hem voor straf tot de volgende ochtend op in de Librije. Ter herinnering liet hij zijn voetsporen achter.

Het blote vrouwtje

Op de meest westelijke zijde van de meest westelijke pilaar is een vrouwtje met ontblote schaamdelen afgebeeld. Soms wordt ze het plassende, soms het barende vrouwtje genoemd.

Het is bekend dat dergelijke afbeeldingen meer ter wereld voorkomen, maar de uitleggingen zijn zeer verschillend. Hier valt op dat links van het vrouwtje een woeste mannenkop is afgebeeld. Is dit een zogenaamde wildeman? Die waren heel erg eng en ‘van God los’. En is zij misschien dan een wildemans-vrouwtje? Er is veel wat we niet weten; overal loeren het Kwaad en de Onwetendheid.

Voor meer informatie klik hier om het artikel van J. Frings over dit vrouwtje te lezen.

Het blote vrouwtje

Raam met het wapen van Herman Berner

Ramen

In enige ramen bevinden zich familiewapens van diverse kerkmeesters. Links ziet u de wapens van Conrad Slindewater en van Herman Berner, de stichters van de Librije.